درمان خانگی ورم لثه: بهترین روش‌ها

دندان‌ها و لثه‌های ما مستعد ابتلا به اشکال مختلف آسیب هستند که برخی از این آسیب‌ها می‌توانند با درد همراه باشند. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان که می‌تواند زندگی را برای ما دشوار کند؛ ژنژیویت یا التهاب لثه است.

التهاب لثه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. عفونت حاد یا مزمن لثه معمولاً توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که به دلیل بهداشت نامناسب دهان و دندان، در دهان تجمع یافته و موجب التهاب لثه شده‌اند. در موارد نادری می‌توان ژنژیویت را به ویروس‌ها یا قارچ‌ها نسبت داد.

روش‌های طبیعی و خانگی زیادی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای درمان این عارضه استفاده کنید، اما باید به خاطر داشته باشید که اگر این عارضه برای مدت طولانی و بدون نشانه‌ای از بهبودی ادامه داشته باشد، یا اینکه علائم جدی باشند و با گذشت زمان بدتر شوند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

چرا لثه ورم می‌کند؟

ورم لثه ممکن است علل ساده‌ای داشته باشد مثل گیر کردن ذرات غذا در لا به لای دندان‌ها. در این صورت، علائم طولانی مدت نیستند و زمانی که فرد دندان‌های خود را مسواک می‌زند یا از نخ دندان استفاده می‌کند؛ از بین می‌روند.

ژنژیویت نوعی بیماری لثه است که موجب تورم و تحریک لثه‌ها می‌شود. ژنژیویت یکی از شایع‌ترین عللی است که موجب ورم لثه می‌شود و معمولاً اولین چیزی است که دندانپزشکان آن را بررسی می‌کنند. ممکن است فرد نداند که به ژنژیویت دچار است و فقط درد و ناراحتی خفیفی را در لثه‌های خود احساس کند. با این وجود، حتماً باید برای درمان اقدام کرد.

ورم لثه ممکن است در دوران بارداری هم اتفاق بیافتد؛ حتی اگر فرد از بهداشت دهان و دندان خوبی برخوردار باشد.

بارداری موجب ایجاد تغییرات سریع و قابل توجهی در هورمون‌ها می‌شود. تغییرات هورمونی ممکن است موجب افزایش خونرسانی به لثه‌ها شوند و از این طریق باعث التهاب و حساسیت لثه شوند.

همچنین عفونت‌های دهان نیز ممکن است منجر به مشکلاتی از قبیل تورم لثه شوند.

سایر علل احتمالی ورم لثه عبارتند از:

• عوارض جانبی برخی داروها
• سوء تغذیه
• حساسیت به محصولات خوراکی، مانند مواد موجود در خمیر دندان یا دهانشویه
• استفاده از پروتزهای دندانی نامناسب، روکش یا سایر وسایل دندانپزشکی

درمان‌های خانگی

اولین مرحله برای درمان التهاب و ورم لثه، استفاده از روش‌های خانگی و طبیعی است. روش‌های خانگی زیادی برای درمان ورم لثه وجود دارند و شما می‌توانید با توجه به شرایط خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.

در ادامه به برخی از بهترین درمان‌های خانگی برای ورم لثه اشاره می‌شود:

استفاده از دهانشویه محافظ لثه

دهانشویه‌های محافظ لثه حاوی مسکن موضعی و ضد التهاب‌هایی هستند که می‌توانند التهاب‌های ناحیه دهان و گلو را تسکین دهند و برای شرایطی که لثه آسیب میبیند مناسب هستند. استفاده از این دهانشویه‌ها علاوه بر از بین بردن باکتری‌های دهان، درد و التهاب را نیز تسکین می‌دهد.

خمیر دندان محافظ لثه

عملکرد کف سازی فعال در خمیر دندان‌های محافظ لثه  به شما کمک می‌کند تا بتوانید به طور کامل دندان‌های خود را تمیز کنید و نیز به نواحی صعب‌العبور دهان نیز دسترسی پیدا کنید. این خمیردندان‌ها می‌توانند باکتری‌های پلاک ساز مضر اطراف لثه را از بین ببرند و از این طریق در پیشگیری و درمان التهاب لثه مؤثر هستند. همچنین این خمیر دندان‌ها علاوه بر از بین بردن باکتری‌های پلاک ساز، مینای دندان را نیز ترمیم می‌کنند.

محلول آب نمک

شستشوی دهان با محلول آب نمک، سلامت دهان و دندان را بهبود می‌بخشد و نیز التهاب لثه را نیز تسکین می‌دهد. طبق مطالعات انجام شده در مجله PLOS One، شستشوی لثه با محلول آب نمک موجب بهبود زخم و التهاب می‌شود.

شما می‌توانید یک قاشق چایخوری نمک را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و از آن برای شستشوی دهان استفاده کنید. پس از اینکه نمک کاملاً در آب حل شد، باید محلول را به مدت ۳۰ ثانیه و به آرامی در دهان خود بچرخانید.

شستشوی دهان با این محلول، سه بار در روز، می‌تواند به بهبود التهاب کمک کند.

روغن‌های معطر

استفاده از برخی روغن‌های معطر می‌تواند به سلامت عمومی دهان کمک کند.

بررسی انجام شده در مجله دندانپزشکی مبتنی بر شواهد نشان می‌دهند که خمیردندان‌هایی که حاوی روغن‌های معطر هستند، نسبت به دهانشویه‌های دارویی در تسکین التهاب‌های لثه مؤثرتر هستند.

مقاله منتشر شده در مجله اروپایی دندانپزشکی اشاره می‌کند که طبق کشت سلولی انجام شده می‌توان گفت که روغن‌های آویشن، نعناع، میخک و درخت چای می‌توانند از رشد باکتری‌هایی که موجب بیماری‌های دهان و دندان می‌شوند؛ جلوگیری کنند.

آلوئه ورا

آلوئه ورا یک گیاه معروف است که برای التهاب لثه و دهان بسیار مفید می‌باشد.

بررسی‌های سیستماتیک انجام شده در مجله بین المللی بهداشت دندان  نشان می‌دهد که طبق تحقیقاتی که تا کنون انجام شده؛ می‌توان گفت که ژل آلوئه ورا برای تسکین التهاب لثه‌ها مفید است. البته طبق تحقیقات باید گفت که ژل آلوئه ورا لزوماً از دهانشویه‌های دارویی بهتر نیست.

زردچوبه

زردچوبه، یک ادویه زرد رنگ است که بسیاری از غذا‌ها به ویژه غذا‌های هندی استفاده می‌شود. این ادویه می‌تواند در بهبود التهاب لثه مفید باشد.

طبق مطالعه انجام شده در مجله ملی جراحی فک و صورت می‌توان گفت که استفاده از ژل زردچوبه در از بین بردن پلاک‌های دندانی و بهبود التهاب لثه مفید است. از آنجایی که زردچوبه خواصیت ضد التهابی دارد؛ می‌تواند در کاهش ورم لثه مفید باشد.

هیدروژن پراکسید

از هیدروژن پراکسید می‌توان برای درمان درد، تورم و قرمزی لثه مورد استفاده کرد. می‌توان این محلول را به همراه آب به عنوان یک شوینده مورد استفاده قرار داد. (منبع)

زنجبیل

یکی دیگر از مواد طبیعی که در درمان ورم لثه مؤثر است؛ زنجبیل است. زنجبیل دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می‌تواند به کاهش تورم لثه کمک کند. (منبع)

جوش شیرین

جوش شیرین دارای خواص ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی است و می‌تواند به درمان عفونت ایجاد کننده تورم کمک کند. همچنین می‌تواند التهاب لثه را کاهش دهد و نیز حساسیت پوستی را از بین ببرد. مطالعات نشان می‌دهند که جوش شیرین به طور قابل توجهی می‌تواند پلاک‌های دندان و التهاب لثه را کاهش دهد. (منبع، منبع)

آب لیمو

لیمو حاوی ترکیبات ضد میکروبی است. آب لیمو می‌تواند میکروب‌هایی که عامل ایجاد کننده عفونت و التهاب در لثه هستند را از بین ببرد. همچنین PH دهان شما را متعادل می‌کند.

برگ لاوسونیا اینرمیس (حنا)

مطالعات و آزمایشات روی موش‌ها نشان می‌دهند که عصاره برگ Lawsonia inermis (حنا) می‌تواند به درمان ورم لثه کمک کند.  از این رو می‌توان از این برگ برای کاهش التهاب و ورم لثه استفاده کرد.

سرکه سیب

سرکه سیب حاوی اسیدهای ملایمی است که می‌تواند pH دهان را متعادل کند. همچنین اثرات ضد میکروبی در برابر پاتوژن‌های دهان از خود نشان می‌دهد که این امر باعث کاهش عفونت و ورم لثه‌ها می‌شود.

عصاره وانیل

وانیلین، که جزء اصلی وانیل است، دارای خواص ضد باکتریایی است. طبق مطالعات انجام شده می‌توان گفت که وانیلین در صورتی که در دهانشویه به کار رود، خواص ضد باکتریایی قابل توجهی از خود نشان می‌دهد. بنابراین، علاوه بر از بین بردن باکتری‌های دهان، می‌تواند ورم لثه را نیز کاهش دهد.

مراجعه به دندانپزشک جهت درمان ورم لثه

افرادی که درد لثه شدید، مداوم یا مکرر دارند که با التهاب و تورم همراه است؛ بهتر است برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنند. دندانپزشک لثه‌ها، دندان‌ها و دهان را از نظر علائم عفونت، پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی معاینه می‌کند.

اگر درد همراه با یکی از علائم زیر رخ داد؛ باید حتماً با دندانپزشک مراجعه کنید:

ممکن است تصویر برداری اشعه ایکس مورد نیاز باشد تا وضعیت استخوان فک بررسی شود. همچنین احتمالاً دندانپزشک از شما درباره رژیم غذایی که دارید و نیز اینکه باردار هستید یا خیر سوال می‌کند. ممکن است دندانپزشک برای بررسی عفونت برایتان آزمایش خون تجویز کند.

بسته به علت ورم لثه، دندانپزشک روش‌هایی مثل استفاده از دهانشویه و روش‌های پیشگیری از التهاب لثه را به شما توصیه می‌کند. همچنین ممکن است دندانپزشک استفاده از یک خمیردندان خاص را به شما توصیه کند. در برخی از شرایط هم ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک وجود داشته باشد.

اگر به ژنژیویت مبتلا شده باشید؛ ممکن است به جراحی هم نیاز پیدا کنید. البته جراحی معمولاً به بیمارانی که در سطوح پیشرفته بیماری لثه هستند؛ شامل پریودنتیت متوسط یا پیشرفته، توصیه می‌شود.

یکی دیگر از روش‌های درمانی، جرم‌گیری دندان‌ها یا درمان ریشه دندان است. در این روش دندانپزشک، جرم، باکتری و پلاک‌های موجود روی دندان و ریشه دندان را می‌تراشد تا لثه بتواند خود را ترمیم کند.

جلوگیری از ورم لثه

اگر می‌خواهید از ورم لثه پیشگیری کنید باید به این سه نکته توجه کنید:

بهداشت دهان و دندان خوب

• یک بهداشت دهان خوب به این معناست که حداقل دو بار در روز با استفاده از یک مسواک نرم یا یک مسواک برقی  به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید. برای دستیابی به نتایج بهتر شما همچنین می‌توانید از مسواک بین دندانی برای دسترسی به فضای بین دندان‌های خود استفاده کنید.
• خمیر دندان یا ژل خمیر دندان را بر اساس نیازها و ترجیحات خود انتخاب کنید، توجه داشته باشید که انتخاب خمیر دندان خوب به اندازه مسواک خوب در بهداشت و سلامت دهان و دندان شما مهم است.
• حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید. نخ دندان کشیدن قبل از مسواک زدن به شما کمک می‌کند تا ذرات غذا از لا به لای دندان‌ها بیرون بیایند و با مسواک راحت تر تمیز شوند.
• همچنین استفاده از یک دهانشویه که مناسب نیاز شما باشد می‌تواند مفید باشد. مارک‌ها و انواع مختلفی از دهانشویه‌ها در بازار موجود هستند و دندانپزشک می‌تواند به شما در انتخاب دهانشویه مناسب کمک کند.
• سطح زبان خود را هم تمیز کنید. بسیاری از افراد این کار را با استفاده از مسواک انجام می‌دهند؛ اما بهتر است از یک برس زبان برای تمیز کردن سطح زبان استفاده کنید.
•  استفاده از واترپیک می‌تواند بهداشت دهان و دندان شما را بهبود ببخشد، زیرا این دستگاه می‌تواند نواحی از دهان را که به راحتی با وسایل دیگر تمیز نمی‌شوند؛ تمیز کند.

سپیدفمیلی مجموعه‌ای از محصولات بهداشت دهان و دندان را با کیفیت بالا ارائه می‌دهد. این برند تمام محصولات بهداشت دهان، از جمله مسواک، خمیردندان و واترپیک را با قیمتی استثنایی و با برخوردی دوستانه به مشتری‌های خود ارائه می‌دهد. اگر علاقه‌مند به خرید محصولات با کیفیت و مطمئن هستید با مجموعه ما تماس بگیرید.

ویزیت منظم دندانپزشکی

شما باید هر شش تا ۱۲ ماه یکبار برای تمیز کردن و معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر تحت شرایطی هستید که ممکن است خطر ابتلا به پریودنتیت را افزایش دهد، مثل: خشکی دهان، مصرف برخی دارو‌ها، سیگار کشیدن و…، ممکن است بیشتر از سایر افراد به پاکسازی حرفه‌ای دندان‌ها نیاز داشته باشید. تصویربرداری با اشعه ایکس به طور سالانه می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات دندانی که با چشم دیده نمی‌شوند، کمک کند.

سبک زندگی سالم

برای داشتن لثه‌هایی سالم، داشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب و کنترل قند خون در صورت ابتلا به دیابت، ضروری است. مصرف غذاهایی که سرشار از فیبر هستند می‌توانند به از بین بردن پلاک‌های دندان کمک کنند. همچنین باید حتماً از استرس اجتناب کنید، ثابت شده است که استرس خطر ابتلا به ژنژیویت را افزایش می‌دهد.

هر چه سالم‌تر زندگی کنید، احتمال بروز مشکلاتی دهان و دندان و نیز عوارض و عواقب آن‌ها کمتر می‌شود.

کلام آخر

ورم لثه می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل ساده مثل گیر کردن غذا در لای دندان باشد یا اینکه مربوط به یک مشکل جدی تر مثل ژنژیویت باشد. در کل علت ورم لثه هر چه که باشد؛ راه‌های زیادی برای درمان آن وجود دارند.

شما می‌توانید از روش‌های درمان خانگی برای از بین بردن ورم لثه استفاده کنید و اگر علائم شدیدتر شد به دندانپزشک مراجعه کنید؛ یا اینکه از همان ابتدا برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.

اما هرگز نباید از درمان این عارضه غافل شوید، زیرا مشکلات دندان و لثه در صورت عدم درمان می‌توانند سریعاً به مشکلات جدی‌تری تبدیل شوند. در صورت تداوم عوارض دهانی حتماً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

همیشه سعی کنید با رعایت بهداشت کامل دهان، استفاده از محصولات بهداشتی دهان و دندان با کیفیت بالا، ویزیت منظم دندانپزشکی، آسودگی خاطر و دوری از استرس، از عوارض دهان و دندان جلوگیری کنید. در مجموعه سپید، ما می‌توانیم بهترین محصولات مراقبت از دهان را در اختیار شما قرار دهیم تا بهداشت دهان و دندان شما را بهبود بخشیده و ضمن لذت بردن از مراقبت‌های دندانی، آرامش بیشتری هم داشته باشید.

سوالات متداول

ورم لثه تا چه حد جدی است؟

به طور کلی ورم لثه به تنهایی مشکل جدی نیست، اما اگر درمان نشود ممکن است به پریودنتیت منجر شود؛ پریودنتیت شدیدترین نوع بیماری لثه است، این عارضه غیر قابل برگشت بوده و ممکن است به تحلیل رفتن لثه و از دست دادن دندان منجر شود.

به طور طبیعی ورم لثه چقدر طول می‌کشد؟

ورم لثه معمولاً نگران کننده نبوده و یک مشکل رایج است. اما اگر این حالت بیش از یک تا دو روز ادامه داشته باشد؛ می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مثل ژنژیویت، پریودنتیت یا عفونت دندان باشد.

آیا می‌توان ورم لثه را در خانه درمان کرد؟

بله، روش‌های خانگی زیادی برای درمان ورم لثه وجود دارند. باید به خاطر داشته باشید که برای جلوگیری از عوارض احتمالی باید از روش‌هایی استفاده کنید که از نظر علمی ثابت شده باشند.

آیا دندانپزشک می‌تواند ورم لثه را درمان کند؟

بسته به علت ورم لثه، دندانپزشک روش‌هایی مثل استفاده از دهانشویه و روش‌های پیشگیری از ورم لثه را به شما توصیه می‌کند. همچنین ممکن است دندانپزشک استفاده از یک خمیر دندان خاص را به شما توصیه کند. در برخی از شرایط هم ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک وجود داشته باشد. اگر به ژنژیویت مبتلا شده باشید؛ ممکن است به جراحی هم نیاز پیدا کنید.

مناسب‌ترین دهانشویه برای از بین بردن ورم لثه کدام است؟

شما باید از یک دهانشویه ضدالتهابی استفاده کنید. این دهانشویه‌ها می‌توانند به کاهش تورم و درد ناشی از بیماری‌های لثه کمک کنند.

دهانشویه‌های برند‌های زیر فرمولاسیونی مناسب برای التهاب لثه دارند:

• لیسترین (Listerine)
• کرست (Crest)
• دیفلام (Difflam)
• آندولکس-سی (Andolex-C)
• ACT
• وی-وان (Vi-One)
• انزیکلور (Enziclor)

بهترین خمیر دندان برای محافظت از لثه کدام است؟

بسیاری از خمیردندان‌ها برای محافظت از لثه مفید هستند و بعضی از آن‌ها با فرمولاسیون خاص خود می‌توانند التهاب لثه را نیز کاهش دهند. شما می‌توانید خمیردندان‌هایی را انتخاب کنید که روی بسته بندی آن‌ها “محافظ لثه” نوشته شده باشد. برخی از

بهترین مارک‌های خمیردندان موجود در بازار عبارتند از:

• مدی بلانک (MEDI BLANC)
• GUM
• آرونال (Aronal)
• کلگیت (Colgate)
• سنسوداین (Sensodyne)
• بایو ریپیر (Biorepair)
• کرست (Crest)
• اورال-بی (Oral-b)