دهانشویه محافظ لثه

با اینکه دهانشویه جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه نیست اما استفاده از دهانشویه به ویژه دهانشویه محافظ لثه، می تواند مکملی موثر و مفید برای سلامت دهان و دندان باشد. همانند مسواک بین دندانی، دهانشویه محافظ لثه نیز تمیز کردن نواحی که با مسواک قابل دسترسی نیستند را راحت‌تر می کند. دهانشویه‌های محافظ لثه می توانند با از بین بردن باکتری‌های دهان که باعث ایجاد بیماری پریودنتال و التهاب لثه می شوند، به سلامت دهان و دندان کمک کنند. مواد فعال موجود در ترکیبات دهانشویه‌های ضد عفونی کننده محافظ لثه شامل کلرهگزیدین، تریکلوزان و تیمول می شوند.

مزایای استفاده از دهانشویه محافظ لثه چیست؟

استفاده از دهانشویه محافظ لثه می تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:

مانع پوسیدگی دندان می شود.

اگر دهانشویه محافظ لثه شما حاوی فلوراید باشد، این امر به کاهش احتمال پوسیدگی دندان و مقاومت مینای دندان کمک می کند. همچنین، دهانشویه محافظ لثه حاوی فلوراید دارای تقریبا 0.0۵ درصد سدیم فلوراید است که این میزان از این ماده به تنهایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کافی است.

استفاده از دهانشویه محافظ لثه در دوران بارداری مفید است.

این مزیت و فایده دهانشویه‌های محافظ لثه به خواص ضد باکتریایی آنها مربوط می شود. باکتری‌های عامل بیماری پریودنتال اعم از پریودنتیت می توانند وارد جریان خون زن باردار شده و نشانگرهای التهابی خون را افزایش دهند. این امر می تواند موجب تحریک انقباضات رحم شده و در نتیجه منجر به زایمان زودرس شود. نتایج مطالعه انجام شده در مجله آمریکایی زنان و زایمان نشان می دهد، زنانی که در دوران بارداری خود از دهانشویه محافظ لثه استفاده می کرده‌اند، نسبت به سایر افراد کمتر دچار زایمان زودرس شده‌اند.

موجب سفید شدن دندان‌ها می شود.

برخی از انواع دهانشویه‌های محافظ لثه می توانند با سفیدتر کردن دندان‌ها، لبخندی درخشان‌تر را به شما هدیه کنند. این نوع دهانشویه محافظ لثه حاوی آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید است که می تواند لکه‌های دندان را از بین برده و به مرور زمان دندان‌های شما را سفیدتر و روشن‌تر کند.

موجب کاهش حساسیت دندان‌ها می شود.

چنانچه شما هم دندان‌های حساسی دارید، می توانید از دهانشویه‌ محافظ لثه حاوی آرژنین استفاده کنید. این ماده به مسدود‌ سازی توبول‌های عاجی در دندان‌های حساس کمک می کند. با این حال، بهتر است قبل از مصرف هرگونه دهانشویه ضد حساسیت دندان ابتدا با دندانپزشک خود مشورت کنید.

موجب تسکین زخم‌های دهان می شود.

چنانچه هرگونه زخم و آفتی در داخل دهان خود داشته باشید، دهانشویه محافظ لثه می تواند این ناحیه را سم زدایی کند. این امر موجب از بین رفتن باکتری‌هایی می شود که می توانند زخم را تحریک کنند. همچنین شستن دهان با آب نمک نیز برای تسکین زخم و آفت داخل دهان موثر است.

چگونه از دهانشویه محافظ لثه استفاده کنیم؟

استفاده از دهانشویه محافظ لثه در ظاهر آسان است اما استفاده صحیح از آن اغلب نادیده گرفته میشود. چند نکته مهم و ساده برای استفاده صحیح از دهانشویه محافظ لثه جهت دستیابی به بهترین نتایج عبارتند از:

• 20 میلی لیتر (به اندازه ۴ قاشق چای خوری) از دهانشویه محافظ لثه را در یک فنجان بریزید.
• محلول داخل فنجان را در دهان خود بریزید. محلول را با آب رقیق نکنید.
• تا ۳۰ ثانیه محلول را به طور کامل در دهان خود بچرخانید (سعی کنید ۳۰ ثانیه را به طور ذهنی بشمارید و یا اینکه از کرنومتر استفاده کنید). اگر در دفعات اول نتوانستید به ۳۰ ثانیه برسید اصلا نگران نباشید چرا که این امر با تکرار کردن برای شما آسانتر خواهد شد.
• همراه با چرخاندن در دهان، محلول را غرغره کنید.
• سپس محلول را در داخل سینک بریزید.

نکات استفاده از دهانشویه محافظ لثه

دهانشویه محافظ لثه تجویزی را دقیقا طبق دستور پزشک خود(بر اساس دوز، دفعات مصرف و زمان ریختن محلول به دهان) استفاده کنید. چنانچه مصرف یک دوز را فراموش کردید، در اسرع وقت از آن استفاده کنید. توجه داشته باشید که دو برابر کردن دوز تجویزی، اثر درمانی مضاعفی نخواهد داشت.

در هنگام خرید دهانشویه محافظ لثه بدون نسخه، محصولی را انتخاب کنید که دارای مهر تایید انجمن دندانپزشکی آمریکا(ADA) باشد. وجود این نشان بر روی محصول نشان می دهد که محصول مد نظر استانداردهای ایمنی و موثر بودن را دارا می‌باشد.

توجه داشته باشید که دهانشویه محافظ لثه به هیچ عنوان جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. دهانشویه محافظ لثه علاوه بر مزایایی مانند کاهش بوی بد دهان، پیشگیری از پوسیدگی دندان یا بیماری لثه، مزایای متعدد دیگری نظیر برطرف کردن خشکی دهان یا تسکین درد ناشی از زخم‌های دهان را دارد.

مواد تشکیل دهنده دهانشویه محافظ لثه چیست؟

دهانشویه محافظ لثه، اغلب حاوی کلرهگزیدین(CHX) هستند که خاصیت ضد میکروبی دارد و برای درمان التهاب لثه استفاده می شود. دهانشویه محافظ لثه حاوی کلرهگزیدین می تواند تعادل pH دهان را بهم بزند، به همین دلیل در صورت تجویز معمولا باید به صورت کوتاه مدت از آن استفاده شود.

سایر مواد فعال موجود در ترکیبات دهانشویه‌های محافظ لثه که به پیشگیری از ایجاد پلاک دندانی، بیماری لثه و کاهش بوی بد دهان کمک می کنند عبارتند از:

• آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید
• منتول
• اکالیپتول
• سدیم کلرید
• فلوراید

عوارض استفاده از دهانشویه محافظ لثه

معایب استفاده از دهانشویه محافظ لثه عبارتند از:

افزایش حساسیت دندان

الکل موجود در دهانشویه الکلی محافظ لثه ممکن است اثرات منفی بر بافت‌های دهان و دندان اعمال کند و این امر آسیب پذیری و حساسیت دندان‌ها را افزایش می دهد.

تحریک زخم و آفت دهان

اگر سطح الکل موجود در دهانشویه محافظ لثه بسیار زیاد باشد، می تواند موجب تحریک آفت و زخم‌های دهانی شود.

رفع بوی بد دهان

اگر موارد ضروری بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم را رعایت نکنید، استفاده از دهانشویه محافظ لثه تنها بوی بد دهان را می پوشاند و تاثیر خاص دیگری نخواهد داشت. در واقع در این حالت استفاده از دهانشویه محافظ لثه مانند زدن ادکلن بدون حمام کردن است.

کاهش مزایا و تاثیر خمیر دندان

چنانچه بلافاصله بعد از مسواک زدن از دهانشویه محافظ لثه استفاده کنید، این امر موجب شسته شدن فوراید شده و مزایای خمیر دندان را کاهش می دهد. علاوه بر این مواد شیمیایی موجود در خمیر دندان و دهانشویه محافظ لثه نیز در عملکرد یکدیگر تداخل ایجاد خواهند کرد. دندانپزشکان توصیه می کنند که حداقل ۳۰ دقیقه پس از مسواک زدن از دهانشویه محافظ لثه استفاده کنید.

سوالات متداول

آیا استفاده از دهانشویه محافظ لثه برای کودکان مناسب است؟

دهانشویه محافظ لثه برای کودکان کمتر از ۶ سال توصیه نمی شود مگر اینکه توسط دندانپزشک برای آنها تجویز شده باشد. رفلکس‌های دهانی در این سن به رشد کامل نرسیده و در نتیجه ممکن است کودک مقادیر زیادی از دهانشویه را ببلعد که این امر (به دلیل وجود الکل در دهانشویه) منجر به بروز عوارض جانبی نظیر تهوع، استفراغ و مسمومیت خواهد شد. حتما برچسب مصرف محصول را برای رعایت نکات ایمنی و محدوده سنی مصرف محصول بررسی کنید.

آیا دهانشویه‌های محافظ لثه واقعا موثر هستند؟

دهانشویه محافظ لثه علاوه بر خوشبو کردن دهان با رایحه نعنا، خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد که مانع از تجمع پلاک دندانی شده و به پیشگیری از عفونت کمک می کند. همچنین دهانشویه محافظ لثه ذرات غذایی ریز به جا مانده در دهان را نیز از بین می برد و موجب آسانتر شدن مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می شود.

هر چند وقت یکبار باید از دهانشویه محافظ لثه استفاده کرد؟

عمدتا توصیه می شود که از دهانشویه محافظ لثه روزانه ۲ مرتبه و بعد از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.

آیا باید حتما از دهانشویه محافظ لثه استفاده کرد؟

چنانچه بیماری پریودنتال (بیماری لثه) یا برخی از انواع باکتری‌های مضر دهانی را دارید، استفاده از دهانشویه محافظ لثه میتواند به از بین بردن باکتری‌هاو سلامت دهان و دندان کمک کند. اما قبل از استفاده از دهانشویه محافظ لثه حتما در مورد مزایا و معایب احتمالی آن با دندانپزشک خود مشورت کنید.

باید از دهانشویه محافظ لثه قبل از مسواک زدن استفاده کرد یا بعد از آن؟

طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا، مهم نیست که از دهانشویه محافظ لثه قبل از مسواک زدن استفاده کنید و یا بعد از آن. در هر دو صورت دهانشویه موثر خواهد بود. ترتیب مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مصرف دهانشویه در صورتی که از محصولات باکیفیت استفاده کنید، تفاوتی ندارد.

چرا تا30 دقیقه بعد از استفاده از دهانشویه نباید چیزی خورد؟

باقی ماندن مواد موثر دهانشویه تا ۳۰ دقیقه بروی دندان ضروری است. بنابراین تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف دهانشویه نباید چیزی بخورید یا بنوشید تا مواد موجود در دهانشویه را از سطح دندان خود پاک نکنید.