مسواک

مسواک اساس بهداشت روزانه دهان می‌باشد، زیرا برای از بین بردن باکتری‌ها و پیشگیری از عوارض مهمی که باعث ایجاد پوسیدگی دندان، بیماری لثه، حساسیت دندان، هالیتوز و غیره می‌شوند، بسیار مهم می‌باشد. مسواک در انواع شکل‌ها و اندازه‌ها در دسترس می‌باشد و ممکن است در سفتی برس مسواک‌ها متفاوت باشند. مسواک مناسب و مسواک خوب، مسواکی است که امکان دسترس به سطح بزرگ دندان‌ها را می‌دهد و مصرف کننده می‌تواند به راحتی به دندان‌های عقبی دسترسی داشته و آنها را به خوبی تمیز کند.

انواع مسواک

امروزه مسواک‌ها در فرم‌های مختلفی وجود دارند. نوع مسواکی که استفاده می‌شود و روش مسواک زدن به شدت روی رفع پلاک دندان‌ها اثر می‌گذارد. بنابراین انتخاب یک مسواک مناسب برای سالم و بهداشتی نگه داشتن حفره دهان مهم می‌باشد.

مسواک دستی

مرسوم‌ترین نوع مسواک موجود مسواک دستی می‌باشد. مسواک دستی ابزاری است که قدرت برقی ندارد و به تمیز کردن لثه‌ها، دندان‌ها و فضاهای بین دندانی کمک می‌کند. دسته مسواک دستی، معمولا از پلاستیک و برس آنها از نایلون است. مسواک به آرامی زیر خط لثه حرکت کرده و از حرکات بالا و پایینی برای رفع پلاک، باقی مانده غذاها و مواد زائد استفاده می‌کند.

چهار رکن اصلی در ساخت مسواک دستی سفتی برس مسواک، شکل سری، الگوی برس و طراحی دسته می‌باشند.

سفتی برس مسواک: برس‌های نرم برای اکثر افراد مناسب هستند، اما برس‌های سفت و متوسط نیز می‌توانند برای همه مناسب باشند. مزیت استفاده از مسواک سفت از بین بردن پلاک‌های بیشتر است، اما ممکن است لثه‎‌ها را تحریک کرده و حتی اگر محکم مسواک بزنید، مینای دندان را فرسایش دهد.

شکل سری: سرهای مسواک معمولا گرد یا مربعی هستند. مسواک‌های الماسی شکل برای رسیدن به دندان‌های آسیای پشتی و کناری بهتر می‌باشند.

طرح برس مسواک: چندین نوع برس مسواک متفاوت برای تمیز کردن دندان‌ها موجود هستند. متداول‌ترین انواع آنها موج‌دار، متقاطع، مخروطی و مویی با کاپ‌های صیقلی است. انتخاب شما به نیاز و راحتی شما بستگی دارد.

طراحی دسته: چهار نوع از دسته‌های مسواک شامل صاف، زاویه‌دار، استپ‌دار و منعطف می‌شوند. دسته‌ای که انتخاب می‌کنید باید امکان دسترسی آسان به تمامی سطوح دندان، مانند سطوح عقب دهان، را بدهد.

مسواک برقی

مسواک برقی یک مسواک با باتری است و وقتی دکمه را فشار می‌دهید، سری شروع به نوسان، چرخش یا لرزش کرده و به تمیز کردن آسان دندان‌ها کمک می‌کند. در یک مسواک برقی، فرکانس نوسان ممکن است حدود 40 هرتز (HZ) باشد.

برخی مسواک‌های برقی به منظور کمک به مسواک زدن موثرتر، حتی زمان‌سنج نیز دارند. پزشکان متوجه شده‌اند که مسواک‌های برقی در مقایسه با مسواک‌های دستی، ممکن است احتمال ایجاد التهاب لثه و پلاک را کاهش دهند.

مسواک کودک

مسواک کودکان به منظور تمیز کردن دندان‌های کودک به صورت موثر، باید برس گرد و نرم داشته باشد. سر آن باید به اندازه کافی کوچک بوده تا مناسب دهان کودک باشد و تمامی نواحی داخلی دهانی را تمیز کند.

مسواک‌های کودکان معمولا در طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی موجود هستند تا کودکان را به مسواک زدن تشویق کنند. این مسواک‌ها می‌توانند دستی یا برقی باشند.

مسواک بین دندانی

مسواک بین دندانی که مسواک اینترپروکسیمال نیز نامیده می‌شود، برسی کوچک دارد که با یک دسته زاویه دار یک یا چند بار مصرف عرضه می‌گردد و برای تمیز کردن بین دندان‌ها و سیم‌های ارتودنسی و دندان‌ها استفاده می‌شود. به طور خلاصه، این نوع مسواک برای تمیز کردن فضای بین دندان‌ها (فاصله زیاد) استفاده می‌شود.

مسواک‌های بین دندانی در سایزها و ضخامت‌های متفاوت وجود دارند و ثابت شده است که در مقایسه با زمانی که مسواک عادی به تنهایی مصرف می‌شود، استفاده از مسواک بین دندانی به همراه مسواک عادی، میزان پلاک‌ها و احتمال ایجاد التهاب لثه را کاهش می‌دهد.

مسواک با برس انتهایی

این نوع مسواک دارای یک برس گرد کوچک است که از هفت دسته فرچه نرم نایلونی که محکم بسته شده‌اند تشکیل می‌شود و به گونه‌ای برش خورده‌اند که فرچه‌های مرکزی بتوانند به فضاهای کوچک برسند. دسته مسواک به طور ارگونومیک برای محکم گرفتن طراحی شده و کنترل و دقت مورد نیاز برای تمیز کردن نواحی که سایر وسایل نمی‌توانند به تمیز کردن آنها کمک کنند، مانند قسمت پشتی دندان عقل (آسیاب سوم)، ساختارهای ارتودنسی (بریس‌ها)، دندان‌های روی هم قرار گرفته و سطوح دندانی که نزدیک دندان‌های افتاده هستند، را می‌دهد. از این مسواک برای تمیز کردن اطراف ایمپلنت‌ها، بریج‌ها،‌‌ دندان‌های مصنوعی و دیگر موارد نیز می‌توان استفاده کرد.

مسواک ارتودنسی

تفاوت بین مسواک ارتودنسی و مسواک‌های عادی این است که در مرکز مسواک ارتودنسی فضای خالی وجود دارد و با آن می‌توان اطراف براکت‌ها را تمیز کرد.

مسواک قابل جویدن

مسواک قابل جویدن یک مسواک مینیاتوری است که نیازی به خمیردندان یا آب ندارد. به سادگی جویده شده و در اطراف دهان می‌چرخد و بعد از مصرف دور انداخته می‌شود. مسواک جویدنی حاوی زایلیتول، طمع دهنده آبی و پلی دکستروز می‌باشد. معمولا توسط مسافرین استفاده می‌شود. در طعم‌های مختلف مانند نعنا یا آدامس بادکنکی موجود است.

مسواک دوست‌دار طبیعت

مسواک‌هایی هستند که از مواد قابل تجزیه مانند دسته‌های چوبی، برس‌های بامبو و یا سری‌های قابل تعویض ساخته شده‌اند. در ساخت آنها از مصرف پلاستیک اجتناب شده تا باعث افزایش آلودگی نشوند. از آنجایی که امروزه اکثر افراد از مسواک‌های موجود و معمولی که از پلاستیک ساخته شده استفاده می‌کنند، هر زمان که مسواک خود را تعویض می‌کنیم، آلودگی افزایش می‌یابد. مسواک سازگار با محیط زیست تلاش زیادی می‌کند تا از طبیعت محافظت کند.

مسواک انگشتی

مسواک انگشتی تشکیل شده از یک سری کوچک با برس‌های نرم است که روی انگشت قرار می‌گیرد. اکثر برس‌های مسواک انگشتی از مواد انعطاف پذیر و سیلیکون آسان تمیز شونده ساخته شده‌اند.

مسواک‌های انگشتی اغلب توسط افرادی استفاده می‌شوند که دندان‌های دیگران را مسواک می‌زنند و به منظور کنترل بهتر و اجتناب از ایجاد صدمات لثه و دندان هستند. مسواک انگشتی روی انگشت مصرف کننده قرار می‌گیرد و فرد را قادر به تمیز کردن آرام دندان‌ها و ماساژ دادن خط لثه در زوایایی می‌کند که  هیچ مسواک سفتی نمی‌تواند به آنها دسترسی پیدا کند.

این مسواک اغلب برای کودکانی که هنوز قادر به مسواک زدن به تنهایی نیستند و اولین دندان‌های شیری خود را در آورده‌اند، مناسب می‌باشد.

نگهداری از مسواک

برای تمیزکردن مسواک با آب شیر آن را آبکشی کنید تا خمیردندان باقی مانده و مواد زائد خارج شوند. به صورت ایستاده آن را قرار دهید و بگذارید با جریان هوا خشک شود. اگر مسواک خود را با دیگر مسواک‌ها نگه می‌دارید، مطمئن شوید جدا از هم هستند تا از انتقال آلودگی جلوگیری کنید و همیشه مسواک‌ها را نپوشانید یا در محفظه‌ای بسته قرار ندهید. محیط مرطوب مانند محفظه بسته در مقایسه با هوای آزاد برای رشد باکتری‌های ناخواسته مستعدتر می‌باشد.

تعویض مسواک

در تمامی انواع مسواک‌های موجود، یک نکته مشترک وجود دارد، طول عمر تمامی آنها حدود سه ماه است.

باید مسواک دستی را هر سه تا 4 ماه عوض کنید. اگر بیشتر از این مدت از مسواک استفاده کنید، برس مسواک شروع به ساییده و فرسوده شدن می‌کند و دیگر به اندازه کافی برای تمیز کردن پلاک‌ها مفید نیستند. زمانی که پلاک‌ها و باقی مانده‌های غذا در دهان باقی می‌ماند، احتمال پوسیدگی دندان و بیماری لثه افزایش می‌یابد.

از سوی دیگر، باید سری مسواک برقی را هر 12 هفته تعویض کنید. این زمان برای مسواک دستی کمتر است زیرا برس‌های مسواک برقی اغلب کوتاه‌تر هستند. به همین دلیل، برس مسواک دستی سریعتر فرسوده می‌شود و باید زودتر عوض شود. اگر متوجه شوید که برس‌ها در وضعیت مناسبی نیستند، حتی ممکن است بخواهید برس مسواک را زودتر از 12 ماه عوض کنید.

نکات کلی برای انتخاب مسواک

بدون در نظر گرفتن دستی یا برقی بودن مسواک، ویژگی‌های خاص دیگری وجود دارند که مهم می‌باشند. این ویژگی‌ها عبارتند از:

اندازه

بهترین سری مسواک برای شما باید امکان دسترسی آسان به تمامی سطوح دندان‌ها را فراهم کند. برای اکثر بزرگسالان، سری مسواک با عرض حدود یک و نیم سانتی‌متر و بلندی حدود سه سانتی متر بهترین و موثرترین مسواک برای استفاده می‌باشد. اگرچه سری‌های بزرگتری نیز وجود دارند، اما ممکن است متوجه شوید استفاده از آنها برای تمیز کردن نواحی دور از دسترس، مانند طرفین و عقب دندان‌های آسیا، سخت باشد. دسته مسواک باید به حدی بلند باشد که بتوانید به راحتی آن را در دست نگه دارید.

انواع فرچه مسواک

زمانی که می‌خواهید یک مسواک دستی یا سری برای مسواک برقی بخرید، می‌توانید برس‌های نایلونی سفت، متوسط یا نرم را انتخاب کنید. برای اکثر افراد، مسواک نرم راحت‌ترین و بی‌خطرترین گزینه می‌باشد. بسته به شدت مسواک زدن و استحکام دندان‌ها، برس‌های متوسط یا سفت می‌توانند به لثه، سطح ریشه و مینای محافظ دندان صدمه بزنند. حتی برای محافظت بیشتر از دندان در هنگام مسواک زدن، مطمئن شوید که نوک برس‌های مسواکی که انتخاب کرده‌اید گرد هستند.

قیمت مسواک

مسواک‌ها بر اساس نوع و برند و کاربرداشان رنج قیمت گسترده‌ای دارند. مسواک‌های برقی گران‌ترین نوع مسواک و مسواک‌های دستی ارزان‌ترین نوع هستند. هزینه‌های حمل و نقل، نوسانات ارزی و هزینه‌های جانبی مانند هزینه باطری و سری مسواک (برای مسواک‌های برقی) نیز بر قیمت مسواک‌ها تاثیر می‌گذارند. به همین دلیل نمی‌توان یک قیمت کلی برای تمامی مسواک‌ها در نظر گرفت.

سوالات پرتکرار

مسواک دستی بهتر است یا برقی؟

هر دو نوع مسواک‌ها می‌توانند به طور موثر و کامل دندان‌ها را تمیز کنند. تمامی این موارد به اینکه کدام مسواک را ترجیح می‌دهید و چگونه مسواک می‌زنید بستگی دارد.

چه مدت  (چقدر) باید مسواک بزنم؟

قانون کلی این است که دو بار در روز و هر بار دو تا سه دقیقه مسواک بزنید. اکثر افراد در صبح و زمانی که بیدار می‌شوند و قبل از خواب مسواک می‌زنند. هر کاری که برای شما مفید است انجام دهید، اما حتما دو بار در روز مسواک بزنید.

چند وقت یکبار باید مسواک را با یک مسواک نو تعویض کرد؟

حتما مسواک خود را هر دو تا سه ماه، حتی زودتر اگر برس‌ها ساییده شده بودند، عوض کنید. مسواک فرسوده برای تمیز کردن دندان‌ها خوب کار نمی‌کند.

بهترین نوع مسواک کدام است؟

چه از مسواک دستی استفاده می‌کنید یا برقی، مسواک نرم را انتخاب کنید. برس‌های سفت یا حتی متوسط ممکن است باعث ایجاد آسیب به مینای دندان‌ها و لثه شود.

آیا می‌توانم مسواک برقی را با ایمپلنت و یا بریس استفاده کنم؟

بله، ثابت شده مسواک برقی برای تمیز کردن انواع دندان‌های ترمیم شده مفید هستند، اما اگر نگرانی دارید، همیشه با دندانپزشک مشورت کنید.

روش صحیح استفاده از مسواک چیست؟

بدون در نظر گرفتن نوع مسواکی که انتخاب می‌کنید، از روش صحیح مسواک زدن استفاده کنید. یعنی مسواک را با زاویه 45 درجه، در جایی که دندان و بافت لثه به هم می‌رسند، نگه دارید. این کار می‌تواند زیر لثه را نیز تمیز کند. همچنین در خاطر داشته باشید که به آرامی سطح دندان‌ها را با حرکات دایره‌ای، مسواک بزنید. از ساییدن خشن مسواک با حرکت دادن آن به سمت عقب و جلو خودداری کنید.

مسواکم را کجا باید نگه دارم؟

تصور غلطی وجود دارد که باید مسواک را در محفظه‌ای بسته نگهداری کرد. در حقیقت، بهتر است مسواک را بعد از استفاده در محیط باز نگه داشت. این کار به آن امکان خشک شدن با جریان هوا را می‌دهد. نگهداری از آن در فضای بسته امکان احتمال رشد باکتری‌ها را افزایش می‌دهد. مسواک را در فضای باز به صورت ایستاده قرار دهید و مطمئن شوید که با دیگر مسواک‎‎‌ها تماسی ندارد.